Chẳng biết từ bao giờ, thú chơi ấm tử sa đã được thịnh hành trong một bộ phận người mê trà, mê nghệ thuật trà ở Việt Nam, đặc biệt là thủ đô Hà Nội.

Thú chơi ấm tử sa có từ bao giờ

Khi tham gia vào các diễn đàn liên quan đến ấm tử sa và nghệ thuật chơi ấm tử sa, chúng ta bắt gặp rất nhiều người người mê ấm, sưu tập ấm tử sa. Mỗi người một vẻ, một kiểu, trên diễn đàn họ cũng bình luận không ngớt về nghệ thuật, nguồn gốc, vẻ đẹp và giá trị của từng chiếc ấm tử sa.

Không những thế, người ta còn chụp hình ấm tử sa cùng khổ chủ, tổ chức giao lưu trao đổi các loại ấm. Cùng với đó, dịch vụ mua bán ấm tử sa đủ loại mọc lên, từ loại ấm bình dân 50 nghìn – 2 trăm nghìn. Cho đến các loại ấm cổ có giá từ vài triệu đến vài trăm triệu như ấm Lưu Bội, Ấm Thế Đức, ấm Nghi hưng, ấm Mạnh Thần…

Trước hết, ấm tử sa là loại ấm được làm từ đất tử sa, đây là loại đất quý hiếm ở huyện Nghi Hưng, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Tương truyền, loại đất này có nhiều màu, nặn ra gốm cực tốt và có thể chế tác nhiều hình dáng tinh xảo. Có nhiều huyền thoại, dã sử về nguồn gốc và người đầu tiên phát hiện ra đất tử sa làm ấm pha trà.

Tuy nhiên, nghệ nhân nâng ấm tử sa lên thành nghệ thuật chính là Cung Xuân. Với tài năng của mình, Cung Xuân đã chế tạo những ấm trà được thiên hạ tụng ca về cái thần cốt của ấm, trông như một cổ khí đầy ma mị. Và ấm tử sa được coi là 1 trong 4 bảo vật quốc gia của Trung Hoa. Ấm này mà pha chè Tân Cương Long ẩm thì hết sẩy.

Thú chơi ấm tử sa có nhiều cung bậc

Những ưu điểm nhìn thấy được của ấm tử sa mà nhiều người đã ngợi ca chính là việc khi dùng ấm tử sa để pha trà thì giữ nguyên được hết hương vị của trà, nắp ấm đậy kín mà vẫn ngửi thấy hương trà thơm ngát, ấm giữ nhiệt lâu, đủ để cho tri âm tri kỷ hàn huyên bên nhau.

Thành ấm có những lỗ nhỏ li ti cho nên đối với những ấm đã pha trà qua 8-10 năm thì gia chủ chỉ cần đủ nước sôi vào ấm cũng cho ra hương vị của trà mà không cần phải dùng trà nữa. (cái này hơi phóng đại!!!). Hơn nữa, nước pha trà để trong ấm không sợ bị ôi thiu, dù ấm không phải là điều hòa nhiệt độ. Ấm dùng càng lâu càng đẹp, càng thanh, càng bóng và càng có giá trị…

Hơn cả một dụng cụ pha trà, ấm tử sa là một tác phẩm nghệ thuật tuyệt mĩ, được người ta chơi ấm, trưng bày, sưu tập và coi như đồ quý của gia đình. Người nghệ nhân chế tạo ra các ấm từ nhiều cảm ứng nghệ thuật, ấm nào nắp ấy, không bao giờ rơi. Vòi ấm cũng được chế tác cẩn thận sao cho miệng ấm, đầu vòi ấm và quai ấm thành một đường thẳng tắp.

Làm sao khi rót nước từ ấm nước tạo thành vòng xoáy như suối ngọc, không bị loe nước ra ngoài hoặc thấm nước. Ấm tử sa cũng đẩy nghệ thuật pha trà lên một tầm cao mới. Ấm tử sa có nhiều hình dạng từ tròn, vuông, tam giác đến phỏng theo cỏ cây hoa lá và các hình dáng thiên nhiên, kết hợp hài hòa trở thành tác phẩm điêu khắc tuyệt hảo. Với những hình ảnh hết sức nghệ thuật, phong cảnh hữu tình, những lời răn dạy hãy những chữ được tụng thờ.